Huiszwaluwen in Brummen

Met het project Natuur Bewust Brummen wil de gemeente Brummen de biodiversiteit in de gemeente versterken. Natuur Bewust Brummen biedt ruimte voor allerlei soorten projecten, zolang het onderwerp natuur- en natuurbeleving centraal staan. Hans Wessels is een fanatiek zwaluwliefhebber met diverse nesten aan zijn woning en in zijn buurt. Door het artikel van Natuur Bewust Brummen is hij op het idee gekomen om een project in te dienen voor een huiszwaluwtil. Hans heeft contact met de vogelwacht in Uffelte die ook huiszwaluwtillen succesvol heeft gerealiseerd.

Samen met Bert Peters heeft hij onder auspiciën van vogelwerkgroep Oost-Veluwe het project ingediend bij Natuur Bewust Brummen. Het doel van dit project is het uitbreiden van de broedgelegenheid voor de huiszwaluw met een permanente broedplaats. Dit als compensatie voor het verkleinen van het leefgebied in de woonwijk Elzenbos en omgeving. Naast enthousiaste buurtbewoners zijn er ook bewoners die de nesten als overlast beschouwen en deze verwijderen. Positieve effecten zijn muggenbestrijding bij de hemelwaterafvoer retentie vijver. Wist u dat een zwaluw wel 1 miljoen muggen per broedseizoen foerageert?

Gemeente Brummen heeft de ingediende voorstellen laten toetsen door de werkgroep Plattelandsvernieuwing. Na inhoudelijk contact met ir. Robert Keizer van Stichting Landschapsbeheer Gelderland is het project toegewezen. Het project huiszwaluwtil wordt gesubsidieerd door gemeente Brummen in het kader van Natuur Bewust Brummen. De vereiste eigen bijdrage verdienen we door zelfwerkzaamheid en sponsoren.

Bouw van de til
In april 2012 heeft Bart Oudendijk het ontwerp van de huiszwaluwtil gemaakt en ingediend bij de gemeente voor een omgevingsvergunning. Het voor Brummen unieke ontwerp is gebaseerd op de vorm van het dak van de muziektent op het marktplein. Onze til heeft 7 zijden, dit in tegenstelling tot veel standaardtillen die 6 zijden hebben. Zo hebben we er een eigen Brummens tintje aan gegeven.
Eind juni hebben we de bouwvergunning ontvangen. Tussentijds zijn we op zoek gegaan naar materialen, enthousiaste vrijwilligers en sponsoren. Vogelbescherming Nederland heeft gezorgd voor advies, documentatie, en PR in hun blad vogelnieuws. Oplage 5000 ex. voornamelijk groene instanties. Stichting Landschapsbeheer Gelderland heeft de gemeente geadviseerd en prefab nestkastjes beschikbaar gesteld. Ook Natuurmonumenten heeft waar mogelijk zijn medewerking toegezegd.
Bouke van den Heuvel heeft een mast gesponsord die gebruikt wordt als paal. Jan de Winkel heeft voor ons de metaalconstructies gemaakt. Hierna hebben we samen met Fixet Brummen, timmerman Jan Wissels en andere vrijwilligers de huiszwaluwtil gebouwd in het voormalige magazijn van Discus tropica Brummen. We hebben hiervoor zowel hergebruikt als FSC hout gebruikt. Ferrocal maakte met een plasmasnijder de sierzwaluw die op de nok geplaatst is. Martijn van Someren heeft ervoor gezorgd dat het geheel gecoat en verzinkt werd.

Plaatsing van de til
Op 27 oktober 2012 hebben we de huiszwaluwentil, met medewerking van grondbedrijf B. Peters, geplaatst. De huiszwaluwen waren op dat moment al naar Afrika vertrokken, maar we hopen dat ze volgend jaar de weg naar de til weten te vinden. De til staat in een grote groenstrook aan het einde van de Meengatstraat. Hier zijn 's zomers al huiszwaluwen aanwezig en volop gelegenheid om modder te halen en te foerageren. De huiszwaluwentil wordt afgeschermd met een hekwerk aangeboden door Gelderland Hekwerken. Ook is er een informatiebord geplaatst en hebben we een folder laten maken. Hierop staat informatie over de huiszwaluwen, de huiszwaluwtil en de sponsoren die het project mogelijk maken.

Feestelijke opening
Op 13 april 2013 was feestelijke oplevering van dit project dat de gemeente Brummen en inwoners weer wat meer 'natuurbewust' maakt. Wethouder Hennie Beelen verrichtte de openingshandeling door het onthullen van een informatiebord.

Ook aandacht voor gierzwaluwen
Niet alleen huiszwaluwen, maar ook gierzwaluwen krijgen in Brummen aandacht. Vanaf eind april zijn ze weer in ons land. Ze nestelen in gaten van oude gebouwen of onder oude losliggende dakpannen en zijn heel trouw aan hun nest. Als ze eenmaal een geschikte nestplaats hebben, komen ze hier elk jaar terug. Kortom, vier maanden per jaar horen gierzwaluwen bij de natuur van dorp en stad.
Door nieuwbouw is echter op veel plaatsen de nestgelegenheid achteruit gegaan. Reden voor mensen als Bart Oudendijk om ze een handje te helpen. Omdat hij regelmatig vragen krijgt van mensen die zelf een nestkast aan hun gevel willen hangen, heeft hij op zijn website een bouwtekening voor een nestkast geplaatst.

Prefab nesten
Naast het huiszwaluwtilproject hebben we ook gratis prefab nesten uitgedeeld. Via media, middels een flyer en door promotie op de pinkstermarkt hebben we veel enthousiaste reacties gehad. In het voorjaar van 2013 zijn op 80 adressen nesten opgehangen. De gratis nesten, gefinancierd door Natuur Bewust Brummen, zijn op. Wel zijn er tegen kostprijs nog prefab nesten beschikbaar.

Publiciteit
Foto's van dit project vindt u in het fotoboek. Er komen regelmatig nieuwe foto's bij.
Daarnaast besteden diverse media aandacht aan het project. Omroep Gelderland heeft op 24 augustus 2012 een reportage gemaakt over de bouw van de til. Kijk hier om de uitzending te bekijken. De Stentor (editie Zutphen) schreef over de bouw en over de plaatsing. Op Natuurbericht stond op 4 september 2012 dit verhaal. Op 27 oktober 2012 stond in de Regiobode een verslag van de plaatsing van de til.
In het Klaverblad van 16 april 2013 stond een verslag van de opening .

In gebruik!
Het heeft een paar jaar geduurd, maar in 2017 was het dan toch zo ver: de til werd in gebruik genomen door meerdere paartjes huiszwaluwen.